Пад канец 2018 года шэраг беларускіх пісьменнікаў разрадзіўся выхадам новых кніг. Ад кагосьці з іх, як ад Алены Брава, чарговую кнігу чакалі амаль сем гадоў. А ў выпадку з Андрэем Горватам хутчэй чакалі яго вяртання ў Facebook (пісьменнік выдаліў свой акаўнт паўгода таму — патлумачыў такі ўчынак жаданнем жыць рэальнасцю, а не ў паралельным свеце інтэрнэту), чым такой «хуткай» другой кнігі. Знаёмім, пра што расказваюць кніжныя навінкі.
Читать на Onlíner(Выдавецтва «Медысонт»)
У атмасферы поўнай сакрэтнасці пабачыла свет другая кніга Андрэя Горвата. Інфармацыя пра яе выхад да старту продажаў нідзе не з’явілася. Аўтар вырашыў усё рабіць па-ціхаму. Дзяліцца пакупкай на сваіх старонках у сацыяльных сетках пачалі самі чытачы, якія выпадкова натрапілі на кнігу (яна, дарэчы, прадаецца толькі ў дзвюх кропках у Мінску).
У «Прэм’еры» аўтар ужо не Андрусік, а Андрэй. А дзённікавыя запісы ператварыліся ў дзённікавую аповесць. Толькі гэта стыль таго самага Горвата — меланхалічны, дасціпны, займальны.
Сюжэтна кніга з’яўляецца лагічным працягам «Радзіва „Прудок“». Твор закальцаваны спектаклем, які паставілі ў Купалаўскім тэатры паводле першай кнігі: усё пачынаецца рэпетыцыяй, а заканчваецца прэм’ерай. У аповесці вачыма старонняга назіральніка паказана ўнутранае жыццё Купалаўскага, так званая «творчая кухня»: падрыхтоўка да спектакляў, рэпетыцыі, зносіны ў тэатральным калектыве і г. д. Яшчэ ў сюжэце з’яўляюцца разважанні, уражанні Андрэя ад вандровак па Еўропе, пошукі сябе і свайго месца ў свеце. Ці знайшоў? Даведаецеся, прачытаўшы твор.
Кніга аздобленая каляровымі ілюстрацыямі Святланы Рыжыкавай, якія выдатна дапаўняюць тэкст.
Аўтар не ладзіў гучных прэзентацый і аўтограф-сесій, таму мы, на жаль, не зможам параўнаць чаргу чытачоў з той, што стаяла да Віктара Марціновіча па яго «Ноч». Пакуль. Пустэльнік Горват, думаецца, усё-такі выйдзе да людзей, калі тысячны наклад «Прэм’еры» скончыцца (наклад яго «Радзіва…» у суме ўжо дасягнуў сямі тысяч).
(Выдавецтва «Кнігазбор»)
Андрэй Федарэнка — з тых аўтараў, чые кнігі чытаць аднолькава цікава. Ці то гэта раман пра паўстанне 1920 года «Нічые», ці то гэта аповесць пра маладзенькага, няўпэўненага ў сабе вясковага бібліятэкара ў «Вёсцы». Федарэнка — віртуозны пісьменнік-традыцыяналіст. Ён піша так, як і дзясяткі гадоў таму гэта рабілі найлепшыя аўтары. Ён умее ў любую колькасць старонак упісаць сюжэт. Што паспяхова і робіць. Праўда, пісьменнік усё радзей піша творы, большыя за сотню старонак.
Вось і ў «Сузіральніках» Федарэнка не стаў ужываць вялікіх формаў. Кнігу склалі дзве аповесці («Ксю», «Сузіральнікі»), два апавяданні («Сахалінка», «Шчасце»), два эсэ («Манголія», «Пташнікаў»).
Вясковец Лёня паехаў на Ждановічы па стартар для сваёй Kia. А ў Мінску, куды заехаў пасля, сустрэў Ксю — пляменніцу старэйшага сябра, з якой пятнаццаць гадоў не бачыўся. І Лёня пачынае ўзгадваць, як вярнуўся з арміі, пайшоў працаваць на чыгунку. Як пачаў «разрывацца» паміж «уяўна даступнай» Святланай, другой сябравай пляменніцай, і «маленькай пяшчотнай сяброўкай» сямнаццаці гадоў Ксю. Са Святланай нічога не атрымалася. Але вось з Ксю іх звязвала куды больш…
Муляр-бетоншчык Шаўцоў-Бузук са «Шчасця» неяк трапіў на халтуру да пісьменніка. Той пасля працы запрасіў рабацяг за стол. А за чаркай і пацякла размова. Шаўцоў-Бузук з той размовы і памяняў сваё жыццё. У Федарэнкі галоўнае — паводзіны людзей. Тое, што ён асабліва добра выпісвае ва ўсіх сваіх творах.
(Выдавецтва «Галіяфы»)
Без твораў Алены Брава немагчыма ўявіць сучасную беларускую літаратуру. Яна піша мала, але кожная яе кніга — падзея. Таму «Садомская яблыня» была сапраўды доўгачаканай.
Раман прасякнуты атмасферай безвыходнасці, у якой знаходзіцца галоўная гераіня, 42-гадовая журналістка Інга Куродым. Яна жыве ў горадзе Мірапольску і працуе на мясцовым тэлебачанні. Жанчына спрабуе вырвацца з правінцыйнай багны, але чым больш караскаецца ўверх, тым больш багна паглынае яе. Увесь твор — скарга жанчыны на жыццё і свет вакол. Яна маці-адзіночка, якая ўвесь час гадавала сына насуперак абставінам і змагалася за існаванне ў маленькім горадзе, дзе кожны жыхар навідавоку.
З першых старонак тэкст абрынаецца вам на галаву, бо напісаны твор мовай, поўнай канцылярызмаў і штампаў. Персанажы не проста выкарыстоўваюць канцылярыт у сваёй працы, але і так думаюць.
Кніга актуальная для нашага часу, калі шырока абмяркоўваюцца пытанні гендарнай роўнасці. Гэта аб’ёмны і насычаны раман, чытанне якога не будзе простым, але чытацкая асалода ад пераадолення апошняй старонкі кнігі будзе вялікай.
(Выдавецтва «Электронная кнігарня»)
Дэбютная кніга загадкавай Камілы Цень (яна так і не раскрыла свайго сапраўднага імя) «Я прыду за табой у аўгусце» была вельмі прыязна ўспрынята чытачамі. Яна абрала арыгінальную манеру аповеду: увесь твор напісаны трасянкай. На гэты раз аўтарка пайшла далей, спалучыўшы ў новай кнізе адразу тры часткі на розных мовах: персанажы гавораць па-беларуску, па-руску і на трасянцы.
На месцы галоўнага героя кнігі марылі б апынуцца многія — у пошуках працы ён выходзіць на вакансію, дзе нічога не трэба рабіць. І гэта не жарт: кожны дзень Міхась Мысліўчык прыходзіць, самастойна адчыняе дзверы ў пусты офіс, сядзіць там поўны рабочы дзень з перапынкам на абед і ідзе дадому. Што цікава, зарплата таксама стабільна залічваецца на картку. Многія б парадаваліся такому падарунку лёсу, але толькі не Міхась, які пачынае шукаць падвох.
Жыццё сутыкае яго з жанчынай, ужо знаёмай чытачам па папярэднім дэтэктыве Камілы Цень, — Зінаідай Юр’еўнай, катралёркай грамадскага транспарту. Гэтая няўрымслівая кабета ўжо раскрыла адно злачынства і не збіраецца спыняцца. Ну а што застаецца рабіць простай жанчыне, калі праваахоўнікі не выконваюць сваю працу? Трэба ўсё браць у свае рукі. Вось такая яна, Wonder Woman у беларускіх рэаліях.
Зінаіда Юр’еўна з лёгкасцю выходзіць на чыстую ваду злачынцаў… Мінус кнігі — яна хутка заканчваецца.
(Выдавецтва «Кнігазбор»)
Ілля Сін — ветэран беларускага постмадэрнізму. У анатацыі сказана, што гэта першая яго кніга, у якой ёсць такія ўласцівасці прозы, як герой і сюжэт. Ёсць. Толькі развіваюцца яны не так, як, напрыклад, у прозе Андрэя Федарэнкі. І сувязь зместу твора з тэрмінам з псіхааналізу Фрэйда, як можаце падумаць з назвы, не такая відавочная.
Марыя, якую тата хацеў назваць Васілісай, а назвалі па патрабаванні мамы, нарадзілася ў «адным невялічкім гарадку СССР». Тата хутка выправіўся на камсамольскую будоўлю, і больш яго не бачылі. Вось з такім багажом галоўная гераіня кнігі «выплывае» ў нашым часе.
У жыцці Марыі ўсё няпэўна. Аўтар не называе не толькі горад, у якім яна жыве, але і ўзрост (яго можна вызначыць толькі па агульным апісанні — «нестарая кабета»). У горадзе яе ніхто не ведае. Дома ніхто не чакае. Яна дапрацоўвае апошні дзень на дзіцячай чыгунцы перад закрыццём на зімовы сезон. І кладзецца ў «спячку». Побач з горадам вайна. «Гэта мёртвая зона, нецікавая ніводнаму з бакоў канфлікту, і снарады ды ракеты пралятаюць недзе над галавой». Імёны ў герояў звычайныя, тыповыя для многіх постсавецкіх краін. Але з амаль стопрацэнтнай верагоднасцю можна лакалізаваць мясцовасць, калі ўважліва чытаць кнігу — напачатку ёсць важная дэталь.
Неўпарадкаванае жыццё, рэдкія і выпадковыя каханкі. Здыхлік (злодзей), Сяргей, мастак (з якім за пяць апошніх гадоў адчула аргазм і якога застрэлілі — прыехаў добраахвотнікам ваяваць). Але гэта ўсё не тыя, каго чакае Марыя. Чакае і ўсё-ткі сустракае… Гэтая кніга пра жанчыну, але без феміністычных ідэй.
Наш канал у Telegram. Далучайцеся!
Хуткая сувязь з рэдакцыяй: чытайце паблік-чат Onliner і пішыце нам у Viber!