Заснавальнік платформы для пошуку аднадумцаў Яўген Клішэвіч: неабходна стварыць сацыяльны ліфт, які б дапамагаў найболей вартым стаць заўважнымі

7074
28 сентября 2016 в 8:00
Автор: Дмитрий Корсак . Фото: Максим Тарналицкий

Заснавальнік платформы для пошуку аднадумцаў Яўген Клішэвіч: неабходна стварыць сацыяльны ліфт, які б дапамагаў найболей вартым стаць заўважнымі

Автор: Дмитрий Корсак . Фото: Максим Тарналицкий
Яўген Клішэвіч — у 2013 годзе запусціў платформу Talaka.by для рэалізацыі праектаў. За гэты час каля 20 000 карыстальнікаў стварылі на ёй больш за 700 праектаў, 95 з якіх ужо паспяхова ажыццявіліся. Эксперт па платформенных рашэннях для бізнеса, сацыяльным прадпрымальніцтве і будаванні супольнасцей. Практычны ідэаліст.
Калі я быў яшчэ падлеткам, у мяне нарадзілася вялікае і нясцерпнае жаданне змяніць Беларусь да лепшага. І так адбылося, што той юнацкі рамантызм не адпускае мяне ўжо восьмы год і ўплывае на ўсё, што я рабіў і раблю. Мяне маглі б палічыць звычайным фантазёрам, калі б я добра не разумеў, што задача паляпшэння Беларусі амбітная, для аднаго чалавека відавочна непад’ёмная. Для гэтага патрэбны людзі, шмат людзей. Дзясяткі тысяч, магчыма сотні тысяч. Таленавітых і годных людзей, якія ў розных сферах і розных гарадах змяняюць і развіваюць краіну, робячы тое, на што ў іх хапае здольнасцей і да чаго ляжыць душа. Добра-добра, задача не з простых, згодны. Таму ад рамантызму давайце пяройдзем да прагматызму.

А ці ёсць столькі такіх людзей у краіне? Перспектыўных, здольных, актыўных. Я не ведаю, сябра, для мяне гэта не важна. Мусім сабраць тых, хто ёсць, і дапамагаць з’явіцца новым. Як жа падступіцца да гэтай задачы? Неабходна стварыць сацыяльны ліфт, які б і дапамагаў найболей вартым і старанным стаць заўважнымі.

У краінах, дзе крыштальна добра разумеюць каштоўнасць чалавечага капіталу, даўно ствараюць разнастайныя механізмы, якія дазваляюць прабіцца людзям з патэнцыялам, не будучы расціснутымі пасрэднасцю і сцёртымі жыццёвымі абставінамі. У такім падыходзе прагматыкі болей, чым альтруізму, бо на месцы дзяржавы ці карпарацыі твае ўкладанні адаб’юцца з лішкам, калі ты паставіў на паток выяўленне таленавітых людзей. Наглядным і знаёмым для нас можа быць прыклад інжынернай сферы ў недалёкія мінулыя часы, якая выкарыстоўвала сістэму школьных алімпіяд, што агортвала ўсю краіну. У нашыя часы найболей масштабным прыкладам з’яўляецца індустрыя стартапаў, у якой выяўленне перспектыўных асоб пастаўлена на паток і праз якую праходзіць неймаверная колькасць людзей.

Усё было б значна прасцей, калі б звычайнага выяўлення патрэбных людзей хапала. Але не. Ужо адышлі часы, калі адзінкі былі здольныя рабіць значныя рэчы. Цяпер не абысціся без каманды, бо менавіта каманда з’яўляецца рухавіком любога праекта ці пэўных здзяйсненняў. Таму неабходна не толькі выявіць здольных людзей, але і дапамагчы ім сабрацца ў каманду, дзе б кожны чалавек мог максімальна праявіць свае здольнасці і талент.

Асобнай немалаважнай тэмай з’яўляюцца міждысцыплінарныя каманды. Найболей значныя інавацыі ў сучасным свеце ўзнікаюць якраз на стыку розных сфер. А гэта значыць, мы мусім даваць магчымасць спецыялістам з розных сфер змешвацца, знаходзіць адзін аднаго і рабіць сумесныя праекты.

Там, дзе існуе лішак рэсурсаў, канкурэнцыя, магчыма, і можа быць канструктыўнай мадэллю паводзінаў, але ў сітуацыі нашай краіны ўзаемадапамога павінна быць ключавым падыходам. Іначай патонем усе. Нельга быць сапраўды паспяховым у непаспяховым асяроддзі. Укладаць па меры магчымасці сродкі ў развіццё наваколля і тых, хто побач, — гэта прагматычна. Проста мала хто гэтую думку дадумвае. А калі не дадумвае, то звычайна ў яго (ці яе) два шляхі — эміграцыя або за межы краіны, або ўнутр сябе (знаходзішся тут, але адасабляешся ад усяго, абы вочы не бачылі і вушы не чулі). З падтрымкай адзін аднаго спрацоўвае такі прынцып, што калі ты дапамог камусьці, а табе дапамаглі ў адказ, то ў выніку атрымоўваецца сітуацыя, калі 1+1=3, то бок адбываецца сумарны прырост дабрабыту.

Каб уцягнуць шырокае кола людзей у рэалізацыю іх уласных задум, якія зробяць нашую краіну лепшай, неабходна інфраструктура, ці, дакладней сказаць, — экасістэма. Прастора, якая б аб’ядноўвала ўсе апісаныя вышэй параметры і давала б доступ да патрэбных для здзяйснення ініцыятыў рэчаў. І акрамя гэтага дазваляла б плённа ўзаемадзейнічаць з іншымі гульцамі на гэтым полі, у тым ліку больш вопытнымі.

Прынцып экасістэм у прасунутых краінах плённа выкарыстоўваецца ўжо доўгі час. Сутнасць яго ў тым, што, як у першасным біялагічным значэнні, кожны займае сваё месца і выконвае пэўную функцыю такім чынам, што ўсе паспяхова суіснуюць і развіваюцца. Часцей за іншыя можна пачуць словазлучэнне «стартап-экасістэма». Сіліконавая даліна можа быць добрым прыкладам. Там кожны робіць сваё: пачынаючы ад нястрымных стартапераў, якія фантануюць трэшовымі ідэямі, і заканчваючы інвестарамі, якія шукаюць, куды б укласціся. Заходнія ўніверсітэты таксама развіваюцца па экасістэмным прынцыпе, у тым ліку інтэгруючыся з іншымі інфраструктурамі (з той жа стартаперскай), што дазваляе паспяхова і хутка вырошчваць спецыялістаў, якія адразу знаходзяць сабе далейшы шлях. Галівуд — яшчэ адзін яркі прыклад экасістэмы. Сканцэнтраваўшы ў адным месцы шмат студый, прадзюсараў, грошай і тых, хто гэта ўсё абслугоўвае, стварылася месца, дзе насычанасць па вытворчасці новага зашкальвае ў параўнанні з усім астатнім светам.

Мая нататка падыходзіць да свайго канца, і самы час вярнуцца ад прагматызму да рамантызму. Усё ж такі, як мы зразумелі, працы непачаты край. А каб мець энергію, якая рухае да здзяйсненняў, няблага ведаць, куды ўсё гэта вядзе і для чаго робіцца. І ў гэтую хвіліну прапаную табе ўявіць сітуацыю, калі кожны таленавіты чалавек (не важна, з якой сферы: прадпрымальніцтва, сацыяльнай, навукі ці культуры, музыкі і мастацтва) можа рэалізаваць свой патэнцыял на карысць сабе, сваёй сям’і і краіны, а мо і свету, як бы гэта пафасна ні гучала. Ведаеш, калі сказаць метафарычна, то мы хочам алічбаваць Cіліконавую даліну і зрабіць яе перавагі даступнымі ў кожным кутку Беларусі, а таксама і ва ўсім іншым свеце. Мы ў Talaka.by працуем над гэтым. І раім іншым далучацца і працаваць у дадзеным кірунку.

Будаванне ў Беларусі Паркаў высокіх тэхналогій і падобных структур (што само па сабе карысна) робіць нас, па сутнасці, жыхарамі краіны, якая мадэрнізуецца. Адбываецца капіраванне існых мадэляў, з-за чаго мы вымушаны ўвесь час даганяць лідараў — тых, у каго капіруем. Каб здзейсніць сапраўдны прарыў, мы мусім прытрымлівацца прынцыпова новага падыходу. Неабходна стварыць анлайн-экасістэму, якая б сумяшчала ўсе апісаныя вышэй перавагі і не толькі іх. Экасістэму, дзе б «жыла», выкарыстоўваючы інтэрнэт, супольнасць актыўных, таленавітых і старанных людзей, якія б маглі:

  • пратэсціраваць сваю ідэю на міні-мадэлі рынку, вызначыўшы наяўнасць попыту, і атрымаць зваротную сувязь ад калег, якія зацікаўлены ў тваім поспеху;
  • сабраць аднадумцаў у каманду вакол сваёй ідэі, каб рухацца наперад (без гэтых доўгіх хаджэнняў па хакатонах, нэтваркінгах і канферэнцыях у пошуках «сваіх» людзей);
  • рэалізаваць праект з паплечнікамі і дзякуючы падтрымцы зацікаўленых (у тым ліку фінансавай), паказаць сабе і іншым, на што ты здольны, і такім чынам прабіцца ў жыццё і займець поспех для сябе, сваёй сям’і, горада і краіны.

Перепечатка текста и фотографий Onliner.by запрещена без разрешения редакции. nak@onliner.by