Грандыёзны правал ці аглушальны поспех? Паглядзелі доўгачаканы серыял Netflix «Пясочны чалавек»
«Пясочны чалавек» — першы з бранябойнай тройкі серыялаў гэтага года. Зусім хутка пасля яго будуць «Дом драконаў» і «Уладар пярсцёнкаў», але праект па матывах коміксаў Ніла Геймана — першы і не менш чаканы. Кажуць, на здымкі гэтага маштабнага відовішча патрацілі не менш за 150 мільёнаў долараў. Мы паглядзелі ўсе серыі «Пясочнага чалавека» і атрымалі дваякія ўражанні.
Што за «Пясочны чалавек»?
У нашых шыротах пра гэтыя коміксы ведаюць мала. Я і сам упершыню пачуў пра іх толькі пасля з'яўлення чутак пра серыял. А вось на Захадзе «Пясочны чалавек» шануецца як адна з найбольш значных прац пісьменніка Ніла Геймана, не горшая за яго ж «Амерыканскіх багоў».
Кажуць, коміксы «Пясочны чалавек» выдавецтва DC Comic выпускала яшчэ ў сярэдзіне 1970-х. Праз дзесяць гадоў іх вырашылі адрадзіць, аднак у выніку даручылі Нілу Гейману стварыць зусім новага персанажа, але пад ранейшай назвай. Так з'явіўся абноўлены Пясочны чалавек, бажаство, мала падобнае на ўсіх прынятых тады коміксавых персанажаў.
Вельмі хутка за «Пясочным чалавекам» замацавалася званне «коміксаў для інтэлектуалаў». Ніл Гейман адышоў ад прынцыпу забаўляльнасці, што пераважаў у тыя часы, і дадаў вельмі шмат разваг на самыя розныя тэмы чалавечага быцця. Каханне, смерць, рэлігія, адносіны, прабачэнне і іншае.
Паступова коміксы абраслі ўзнагародамі і ўвайшлі ў разнастайныя спісы бестселераў па версіі таго ці іншага папулярнага выдання. Не дзіўна, што ідэя зняць па матывах «Пясочнага чалавека» што-небудзь кіношнае з'явілася амаль адразу. Ужо праз пару гадоў пасля выхаду першага выпуску комікса, у пачатку 1990-х, пачалася падрыхтоўка да здымачнага працэсу.
На жаль, праект маментальна патрапіў у тое, што прынята зваць «вытворчае пекла». Па-першае, «Пясочны чалавек» вельмі складаны для пераносу ў кіношны фармат. Па-другое, Ніл Гейман надта доўга адзін за адным адмаўляў сцэнарыі. Пісьменнік казаў, што лепш наогул не ўбачыць фільм пра Пясочнага чалавека, чым убачыць дрэнны фільм пра Пясочнага чалавека. Ён хацеў знайсці такога ж апантанага матэрыялам рэжысёра, як у выпадку з Пітэрам Джэксанам і ягоным «Уладаром пярсцёнкаў».
Справа ссунулася з мёртвай кропкі ў сярэдзіне 2010-х. Сцэнарый напісаў аўтар трылогіі «Цёмнага рыцара», а прадзюсарам, рэжысёрам і выканаўцам галоўнай ролі павінен быў стаць Джозэф Гордан-Левіт. Аднак і тады ўсё развалілася праз творчыя рознагалоссі.
У выніку прыйшло разуменне, што «Пясочнаму чалавеку» куды прасцей будзе разгарнуцца ў фармаце серыяла, а не фільма. За правы на экранізацыю змагалася некалькі кампаній, у тым ліку Hulu, HBO і Netflix. Першыя дзве выбылі з гонкі, спалохаўшыся вялізнага бюджэту, а апошняя летам 2019 года падпісала кантракт з Warner Bros.
Дарэчы, пра бюджэт. Афіцыйна яго не раскрываюць, але пагаворваюць, што на кожную серыю пайшло не менш як $15 мільёнаў, гэта значыць, на ўвесь серыял патрацілі як мінімум $150 мільёнаў. Велізарная сума, якая не саступае «Гульні тронаў» і іншым сучасным серыяльным блокбастарам.
Такім чынам, вось праект з 30-гадовай гісторыяй, гіганцкім бюджэтам, з выдатнай базай і сцэнарыем ад самога Ніла Геймана. Для многіх «Пясочны чалавек» стаў самым чаканым серыялам не толькі года, але і ўвогуле ўсіх часоў. Што магло пайсці не так?
Сюжэт
Серыял не цытуе даслоўна коміксы выпуск за выпускам. Аднак праект, хоць і дапускае вольнасці, у цэлым абапіраецца менавіта на падзеі, апісаныя ў Ніла Геймана. Нешта ўзялі з першага тома, нешта — з другога, зусім крыху — з трэцяга, амаль нічога — з чацвёртага і гэтак далей.
Галоўны герой — уладар сноў Марфей. Аднойчы яго бессмяротную сутнасць выклікае на Зямлю брытанскі акультыст і арыстакрат Родэрык Бёрджэс. У шкляной клетцы бог праводзіць цэлае стагоддзе, пакуль не вызваляецца не без дапамогі старэйшага сына чорнага мага.
За стагоддзе царства сну прыйшло ў заняпад. Разбураны палац, збеглі кашмары і добрыя сны, а на планеце мільёны людзей упалі ў стан, блізкі да летаргічнага сну. Вызваліўшыся, Марфей вяртаецца дадому, але бачыць, што не здольны аднавіць свае ўладанні без сімвалаў улады. Да іх адносяцца мяшочак з пяском, маска і рубін. За сотню гадоў іх раскідала па ўсёй планеце (і не толькі). Так што спачатку трэба знайсці артэфакты, аднавіць сілы, адбудаваць сваё царства і даведацца, што ўвогуле адбылося.
Зразумела, без антаганістаў у такой гісторыі — нікуды. І не, Родэрык Бёрджэс — вельмі ўмоўны злыдзень, пагроза ад якога знікае ўжо ў сярэдзіне першай серыі. Затое ёсць Карынфянін — начны кашмар у выглядзе высокага бландзіна, які быў створаны Марфеем і выйшаў з-пад кантролю. У рэальнасці ён забівае людзей і выразае ў іх вочы. Гэта не вельмі падабаецца ўладару сноў, таму ён хоча знішчыць Карынфяніна. Таго падобная перспектыва не вабіць, таму ён гатовы зрабіць усё, каб спыніць стваральніка.
Дапамагчы ў гэтым можа Джон Дзі, малодшы сын Родэрыка Бёрджэса. Яму нейкім чынам удалося змяніць рубін, які належаў Марфею, і цалкам падпарадкаваць яго. Амаль усё жыццё Джон правёў у вар’яцкім доме, куды яго ўпякла маці. Цяпер ужо пажылому мужчыне вельмі крыўдна за тое, што маці, як ён думае, увесь час яму хлусіла. Цяпер Джон зацыкліўся на праўдзе і гатовы пакараць усякага лгуна, нават калі гаворка ідзе пра самую дробную няпраўду.
Апроч Джона, ёсць яшчэ дзяўчына Роўз, з дапамогай сіл якой Карынфянін можа знішчыць уладара сноў. Да таго ж у жывога кашмару з'явілася цэлая секта прыхільнікаў-забойцаў, якія штогод праводзяць злёт «САДаводаў-фларЫСТАЎ». А яшчэ ёсць браты і сёстры Марфея, многія з якіх таксама не шануюць браціка. Асабліва асцярожным трэба быць з Люцыферам, Страсцю і Пакутай. Гэтым усадзіць між лапатак нож — што жменю клубніц з'есці.
Персанажаў шмат, практычна ў кожным эпізодзе з'яўляюцца новыя. Нехта сыходзіць са сцэны хутка, нехта затрымліваецца.
Чаму серыял варта глядзець
Стваральнікі серыяла абяцалі, што кожная серыя будзе адрознівацца сваёй стылістыкай і сюжэтам. Насамрэч, можа, і не кожная, але многія эпізоды сапраўды можна аднесці да розных жанраў. У гэтым сэнсе лепш за ўсё выглядае серыя пад назвай «24/7» — атрымаўся пераканаўчы і пры гэтым павучальны хорар.
У сувязі з гэтым эпізодам адзначым і акцёра Дэвіда Цьюліса, які сыграў вар'ята Джона Дзі. Акцёр, другарадныя персанажы якога часам запамінаюцца лепш за галоўных герояў. «Пясочны чалавек» — якраз гэты выпадак.
У серыяла ёсць праблема з запамінальнымі лакацыямі, але адна ўдалася на славу. Вельмі шкада, што Аду адвялі толькі адзін эпізод. Ён мог бы стаць ключавым ва ўсім серыяле і вельмі дапамагчы праекту.
Як і ў першакрыніцы, тут узнімаецца шмат сапраўды важных тэм. Усе з катэгорыі «інтэлектуальнага блокбастара». Таксама тут шмат біблейскіх алюзій і алегорый. Праўда, часам іх ужо занадта выпукла пазначаюць, адначасова пазбаўляючы налёту загадкавасці. Але і так добра.
Што не спадабалася
Яшчэ раз падкрэслю, што з коміксамі «Пясочны чалавек» я не знаёмы, таму ў сваіх ацэнках абапіраюся толькі на тое, што ўбачыў у серыяле. Тая ж выява Марфея, магчыма, цалкам адпавядае коміксаваму прататыпу. Аднак нават калі і так, то ў серыяле гэта не мяшае яму быць пустым і сумным.
Марфей у выкананні Тома Стэрыджа добра падыходзіць для пазіравання і параўнання з гламурнымі вампірамі са «Змроку». Сам персанаж, на жаль, атрымаўся нецікавым. Добра, што яго тут не так шмат, як магло б быць. Хоць амаль кожны раз, калі валадар сноў з'яўляецца на экране, хочацца ўсё гэта спыніць і нарэшце націснуць кнопку выключэння на пульце.
Тое ж тычыцца асноўнага антаганіста па імені Карынфянін. Худы Дзюк Нюкем дрэнна спраўляецца з даручанай яму роллю маньяка. Бледны цень на фоне Джона Дзі, які вельмі хутка назаўжды сыходзіць з экрана. Патэнцыйна цікавым героям накшталт Страсці і Пакуты месца амаль не знайшлося. А яны, мяркуючы па рэдкіх з'яўленнях, маглі б стаць упрыгажэннем стужкі.
Не зусім зразумела, куды падзеўся ўвесь казачны бюджэт. Ёсць некалькі ўражлівых дэкарацый, а вось графіка зусім простая. Не родам з 1990-х, але візуальныя эфекты тут заўсёды выглядаюць менавіта як камп'ютарная графіка і не дапаўняюць рэальнасць. Што намалявана — тое відавочна намалявана. Пры гэтым чым далей, тым больш бюджэтна. Пачынаючы з пятага эпізоду, практычна ўсе падзеі адбываюцца на Зямлі і, мякка кажучы, не адрозніваюцца высокай канцэнтрацыяй эфектаў. Часам увогуле ўзнікае адчуванне залішне бюджэтнага праекта.
Не радуе і структура апавядання. Спачатку здаецца, што вось яна, цэнтральная лінія, якой серыял будзе прытрымлівацца. Але не. Усё, што пачыналася з вялікім размахам, раптоўна заканчваецца на самым цікавым месцы. Другая палова «Пясочнага чалавека» — нуда з напластаваннем кучы гісторый, нібы выпадкова прышытых адна да адной.
Некаторыя эпізоды зусім вырваны з кантэксту ўсёй гісторыі. Іх быццам уставілі «проста так». Лепшае, што ў іх можна знайсці, — якая-небудзь «глыбокая», а на самой справе банальная думка. Пік цікавасці — пяты эпізод, пасля чаго відовішча становіцца ўсё сумнейшым і сумнейшым, пакуль лагічна не даходзіць да самага нуднага фіналу, які толькі можна сабе ўявіць.
Пытанне не ў тым, што «Пясочны чалавек» — залішне «размаўляльны» ці інтэлектуальны. Ёсць шмат паспяховых серыялаў, якія зрабілі стаўку на разумнага гледача на шкоду відовішчнай частцы. Праблема ў тым, што ўсе філасофскія развагі пра чалавека і сэнс яго жыцця тонуць у руціне, беззмястоўным і неаднародным сюжэце.
Наш канал у Telegram. Далучайцеся!
Ёсць пра што расказаць? Пішыце ў наш тэлеграм-бот. Гэта ананімна і хутка
Перадрук тэксту і фотаздымкаў Onlíner без дазволу рэдакцыі забаронены. ng@onliner.by