Поспех і правал

Формула поспеху, як аказалася, даволі простая. Вось вам настальгія па 1980-х, ASMR-гукі адчыняемай каробкі з аўдыякасетай, група сімпатычных і смешных галоўных герояў на роварах, плюс загадкі і налёт містыкі. Першы сезон, што называецца, парваў усе чарты і задаў моду на такія праекты.

На жаль, аўтары «Вельмі дзіўных спраў» адчайна не жадаюць развіваць сваё тварэнне. Так, ад сезона да сезона серыял становіцца багацей, тэхнічней, прыгажэй і натуралістычней. Гэта ўсё звонку, тады як унутры перад намі тыя ж «дзіўныя рэчы», што былі ў самым пачатку.

Героі быццам бы сталеюць, аднак на працягу ўсіх сезонаў застаюцца ўсё тымі ж Майкам, Одзі, Дастынам, Лукасам і г. д. Проста ў першым сезоне іх паводзіны былі больш дарослымі, а да трэцяга сезона яны нарэшце сталі адпавядаць узросту. Аўтары праекта быццам бы спрабуюць дадаць нейкіх унутраных супярэчнасцей, любоўных перажыванняў. Але ўсё гэта дробныя каменьчыкі на доўгай і аднастайнай дарозе адной і той жа схемы: настальгія — падлеткі — злодзеі чалавечыя і з таго свету. Плюс кожны раз — спіс усё новых і новых герояў.

Зразумець аўтараў «Вельмі дзіўных спраў» проста. Ну і што, што з сезона ў сезон адно і тое ж? Затое больш маштабу, кожны раз з яшчэ большым размахам. Ды і рэйтынг хоць і падае, але па-ранейшаму застаецца высокім. А раз людзям падабаецца, навошта штосьці кардынальна мяняць у механізме, які добра працуе?

І ўсё ж на чацвёрты сезон былі сякія-такія надзеі. Па-першае, чакалася, што ўпершыню зменіцца асноўнае месца развіцця падзей і замест забытага мястэчка ў Індыяне нам пакажуць нешта новенькае. Напрыклад, Камчатку, на якую так моцна намякалі ў трэйлерах. Па-другое, у канцы трэцяга сезона асноўных герояў раскідала па розных штатах, што таксама абяцала надаць драйву для адносін. Па-трэцяе, новыя героі ў тых жа трэйлерах выглядалі куды цікавей, чым баласт з другога і трэцяга сезонаў.

Увогуле, працяг мог не толькі спадабацца фанатам, але і зрабіць крокі для якога-ніякога развіцця. Увесь сезон яшчэ недаступны, але, здаецца, нават патыкаць палачкай у гэтае вядро з клішэ і штампаў не вырашыліся.

Монстр дзесьці побач

Удакладнім: насуперак традыцыі Netflix чамусьці не выпусціла новы сезон цалкам і адразу. Кампанія падзяліла яго на дзве, прычым не роўныя часткі. Сем серый ужо даступныя, а яшчэ дзве вырашылі паказаць 1 ліпеня. Адзначым, што пры гэтым самі серыі сталі больш працяглымі, чым у папярэдніх сезонах. Хронаметраж кожнай перавышае гадзіну, прычым у большасці выпадкаў атрымліваем нешта накшталт гадзіны і 15 хвілін. У ранейшыя часы гэта лічылася б паўнавартасным фільмам!

Падзеі чацвёртага сезона пачынаюцца прыкладна праз паўгода пасля бітвы з Мучыцелем розуму ў гандлёвым цэнтры. Тыя, хто выжыў падчас вар'яцкай сустрэчы, даволі хутка акрыялі і зноў жывуць як ні ў чым не бывала. Праўда, некаторыя змянілі лакацыю.

Адзінаццаць, Уіл, Джонатан і Джойс пераехалі ў Каліфорнію, астатнія засталіся ў Хоўкінсе. Хаця вось Майк якраз на канікулах збіраецца злятаць да сваёй каханай. Одзі, дарэчы, так і не вярнула свае звышздольнасці. У лістах Майку яна піша, як ёй падабаецца жыць звычайным жыццём і вучыцца ў новай школе, дзе ў яе шмат сябровак. Насамрэч замкнёную Одзі неміласэрна «чмыраць», але яна ў гэтым баіцца прызнацца.

Па сутнасці першая серыя нас нанова знаёміць са старымі героямі. Вось Майк і Дастын — яны ўсё яшчэ фрыкі і задроты. Вось Лукас і Макс — яны перасталі мець зносіны і наогул разышліся пасля перамогі над Мучыцелем розуму. Адзінаццаць вельмі адзінокая, і нават чуласць Уіла не дапамагае.

Здаецца, стандартная падлеткавая драмедзі. Да яе дадалі некалькі новых герояў, парачка з якіх сапраўды каларытная і цікавая. Патлаты Эдзі, напрыклад, любіць настольныя фэнтэзі-гульні, але адначасова з'яўляецца галоўным забіякам у школе, ды яшчэ і наркату штурхае. А вось на «маньяка» Віктара Крула з трэйлераў лепш не разлічваць — чарговы нецікавы, шаблонны, лішні персанаж.

Падлеткавая клопаты — толькі адзін з сюжэтных кірункаў. «Вельмі дзіўныя справы» не былі б сабою, калі б забыліся пра чартаўшчыну. На жаль, цяпер гэта адна з самых слабых старонак сезона. Браты Дафер ударыліся ў перайманне танных хорараў і ў якасці «тагасветнага» антаганіста ўвялі дапрацаваную версію Фрэдзі Кругера.

Камусьці, напэўна, гэтага падалося мала. Таму ёсць яшчэ і трэцяя лінія. Яна пра няшчаснага шэрыфа Хопера, якому так і не далі спакойна памерці ў трэцім сезоне. Замест гэтага яго адправілі ў палон да рускіх і закінулі на Камчатку. Яму трэба ці то збегчы, ці то дачакацца дапамогі. Самае расцягнутае і абсалютна непатрэбнае сюжэтнае адгалінаванне, з-за якога хронаметраж сезона так распух.

Формула прыелася

Аўтары чацвёртага сезона знялі роўна той жа фільм, што яны рабілі ў папярэднія гады. Фармальна лакацый стала больш, але насамрэч няма асаблівай розніцы, паказваюць нам мястэчка Хоўкінс у Індыяне альбо яго клон у Каліфорніі. Камчатка, як ужо гаварылася вышэй, наогул прышытая белымі ніткамі.

Ніякага развіцця герояў таксама няма. Усе застаюцца тымі ж, кім былі ў першым сезоне, тымі ж самымі дзецьмі. Цікава, што хлопцаў, здаецца, нават прымусілі размаўляць галасамі вышэй, каб было «як раней». Сярод новых герояў ёсць цікавыя персанажы, але іх літаральна паўтара.

Дэман Векна расчараваў. У папярэдніх сезонах стварэнні з адваротнага свету таксама не моцна ўражвалі, аднак там хаця б нейкая загадка была. Цяперашні антаганіст надзвычай просты, быццам з бюджэтных хорараў. Нават не верыцца, што яго зрабілі менавіта такім. Хіба што ў наступных серыях нешта зменіцца і нас чакае які-небудзь моцны твіст?

Вядома, перад намі ўсё яшчэ старыя добрыя 1980-я. А гэта значыць, што кучаравыя прычоскі, касеты, вінтажная аўдыятэхніка, ролікавыя канькі, ліхтарыкі і адпаведны саўндтрэк нікуды не зніклі. Падборка трэкаў, як і раней, вельмі якасная і, напэўна, выйдзе асобным музычным зборам.

Тут па-ранейшаму добры, мяккі і лёгкі гумар, за які зараз адказвае не толькі Дастын. Спадабалася, як аўтары высмейваюць сучасныя трэнды з абвінавачаннем гульняў у празмернай жорсткасці ў падлеткаў.

Дзякуючы атмасферы «Вельмі дзіўныя справы» — гэта ўсё яшчэ ўтульнае і яркае кіно. Нават захапляльнае, нягледзячы на тое, што ты ўжо наперад бачыш, што адбудзецца ў наступнае імгненне і як увогуле далей будзе рухацца сюжэт. Уменне ўтрымаць увагу гледачоў пры пасрэднай гісторыі — гэта таксама своеасаблівае майстэрства.

У сутнасці чарговы сезон «Вельмі дзіўных спраў» — банальная гісторыя сталення, абгорнутая ў хорар-фанцік і якасна знятая. Усё роўна тое ж, чым праект быў з самага пачатку. Чацвёрты сезон шмат каму спадабаецца. Але, напэўна, шмат хто таксама падумае: «Навошта я зноў гляджу тое ж самае?»

Глядзець «Вельмі дзіўныя справы» — тое самае, што катацца на амерыканскіх горках. Толькі тут захапленне змяняецца расчараваннем, і так некалькі разоў за серыю. Хвіліну таму захапляўся тым, як Эдзі з камандай задротаў гуляе ў настолку, а потым здзіўляешся надуманаму і слабому эпізоду з «журналісцкім расследаваннем» Нэнсі.

Серыял усё яшчэ даволі моцны сваімі персанажамі, атмасферай, музыкай і лёгкасцю. Але адначасова ад сезона да сезона ўсё больш расчароўвае шаблоннасцю адной і той жа формулы. Нездарма браты Дафер вырашылі паставіць кропку ў гэтай гісторыі на пятым сезоне. Насамрэч, трэба было рабіць гэта нашмат раней.

«Onlíner па-беларуску» у Telegram. Падпісвайцеся, каб не прапусціць нашы новыя тэксты на роднай мове

Перадрук тэксту і фотаздымкаў Onlíner без дазволу рэдакцыі забаронены. ng@onliner.by